पेरिस सम्झौतादेखि बेलेम सम्म:  COP जलवायु परिवर्तनका सम्वन्धमा विश्व समुदायको ३० वर्षे यात्रा

EcoEcoPolitics१ हप्ता अगाडि

आज १० नोभेम्भर ब्राजिलको बेलेममा UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change) को ३० औ सम्मेलन हुदैछ । सन् २०१५ मा सम्पन्न Paris Agreement (पेरिस सम्झौता) विश्व समुदायले औद्योगिक क्रान्ति अघि स्थिति तुलना गर्दा तापक्रम वृद्धिलाई १.५ डिग्री सेल्सियस भित्र सीमित राख्ने लक्ष्य सहित स्वीकार गरेको वैश्विक ऐतिहासिक मोड थियो। सन् २०१५ मा भएको पेरिस सम्झौता (Paris Agreement) विश्वका राष्ट्रहरूको लागि जलवायु परिवर्तनका विरुद्धको साझा र ऐतिहासिक प्रतिबद्धता थियो। यसको मुख्य उद्देश्य विश्व तापमान वृद्धिलाई औद्योगिक क्रान्तिपूर्वको स्तरभन्दा १.५ डिग्री सेल्सियस भित्र सीमित राख्नु र कार्बन उत्सर्जन घटाएर पृथ्वीलाई सुरक्षित बनाउनु हो। पेरिस सम्झौता पछि एक दशक बितिसक्दा, COP30 (Conference of the Parties) ले योजना बनाउने चरणबाट कार्यान्वयन (implementation) तर्फ निर्णायक मोड लिएको छ। अब लक्ष्य केवल कागजमा सीमित प्रतिज्ञा होइन, ती प्रतिज्ञालाई ठोस कार्यमा रूपान्तरण गर्नु हो।

नेपालको लागि प्रतिबद्धता र लक्ष्यहरु

१. राष्ट्रिय रूपमा निर्धारित योगदान (NDCs)

Nepalले आफ्नो दोस्रो NDC (२०२०) प्रस्तुत गरेको छ जुन २०२१–२०३० अवधिका लागि हो।COP30 र नयाँ युगको सुरुवात

COP30 ले पेरिस सम्झौतापछि सुरु भएको जलवायु यात्रालाई कार्यान्वयनको युग मा प्रवेश गराएको छ। अब देशहरूले आफ्ना NDCs लाई व्यवहारमा उतार्नुपर्ने समय आएको छ—स्वच्छ ऊर्जा, हरित रोजगारी, र जलवायु–सक्षम समाज निर्माण गर्दै। यस सन्दर्भमा, नेपालले आफ्नो नीति, रणनीति र स्थानीय समुदायका प्रयासहरूलाई एकीकृत गर्दै उदाहरणीय भूमिका खेल्न सक्छ।

पेरिस सम्झौतादेखि COP30 सम्मको यात्राले देखाउँछ—विश्व जलवायु कारवाही अब प्रतिबद्धता भन्दा पनि कार्यान्वयनमा केन्द्रित हुँदैछ। नेपाल जस्तो सानो तर साहसी राष्ट्रले यो यात्रामा न केवल आफ्नो अस्तित्वको रक्षा गरिरहेको छ, तर विश्वलाई दिगो भविष्यतर्फ अघि बढ्ने प्रेरणा पनि दिइरहेको छ। जलवायु न्याय, सहकार्य र हरित विकासका माध्यमबाट नेपालको योगदानले विश्व समुदायलाई सन्देश दिन्छ—साझा प्रयास र स्थानीय कार्यान्वयन नै दिगो भविष्यको बाटो हो।